Yn ôl yr ystadegau diweddaraf a gyhoeddwyd gan WRAP (Waste and Resources Action Programme), un o brif elusennau cynaliadwyedd y DU, “Mae’r DU yn cynhyrchu tua 9.5 miliwn tunnell o wastraff bwyd y flwyddyn, gyda’r sector lletygarwch, gweithgynhyrchu a manwerthu yn cyfrif am tua thraean o hyn”.
Yn ystod Wythnos Gweithredu Gwastraff Bwyd, mae WRAP yn annog dinasyddion y DU, ynghyd â busnesau ar draws y sectorau lletygarwch, gweithgynhyrchu, manwerthu a’r llywodraeth, i ddod at ei gilydd i godi ymwybyddiaeth a dangos effaith bwyd wedi’i wastraffu ar y blaned.
Dangos ein cefnogaeth yn ystod Wythnos Gweithredu Gwastraff Bwyd 2022 a chodi ymwybyddiaeth gyda gweithgynhyrchwyr bwyd a diod yng Nghymru, o ran sut y gallant reoli rheoli gwastraff mewn lleoliad ffatri a/neu ardal gynhyrchu – mae gan ein harbenigwr technegol a’n harbenigwr gwastraff bwyd, Gavin Taylor, bum awgrym allweddol i weithgynhyrchwyr bwyd, fel a ganlyn:
- Cerddwch drwy eich proses. Yn aml, pan fydd cynnyrch yn cael ei ddatblygu ac yn mynd i weithgynhyrchu, gellir ei anghofio. Enghraifft o hyn yw, pan gaiff cynnyrch byw ei lansio ac nad yw erioed wedi cael ei ail-werthuso i wirio ei fod yn perfformio’n barhaus fel y rhagwelwyd yn wreiddiol. Edrychwch yn ôl bob amser ar eich cynhyrchion a’u prosesau, a ydynt yn dal i fod yn addas i’r diben? A oes unrhyw gamau nad oes eu hangen mwyach, a gellir eu cymryd allan o’r broses yn awr gan arbed amser, llafur a gwastraff?
- Pwyso, pwyso, pwyso. Gwnewch yn siŵr eich bod yn defnyddio SIC [neu reolaeth cyfnod byr]. Mae angen i chi bwyso a mesur ar bob cam o’ch proses ac mae angen monitro gofalus. Gwiriwch a yw’r pwysau rydych chi’n eu monitro yn ôl y disgwyl; os na, pam ddim? Mae hon yn ffordd brofedig o’ch helpu i adnabod colli cynhyrchu yn hawdd a rhoi mesurau cywirol ar waith i leihau gwastraff bwyd.
- Gwirio eich offer. A yw eich cloriannau wedi’u calibro? A yw eich peiriannau’n gweithio’n iawn ac yn effeithiol? Gall peiriannau a phecynnau heb eu sefydlu neu, wedi’u sefydlu’n wael, arwain at wastraffu deunyddiau crai. Yn ogystal, mewn rhai achosion, gall llunio cynnyrch yn anghywir nid yn unig arwain at wastraff, ond cynnyrch terfynol a wrthodwyd hefyd!
- Cynnal gwiriadau ar ddosbarthu deunydd crai. Ydych chi’n cael yr hyn rydych chi’n talu amdano? Tybir yn bennaf, pan fyddwch yn archebu deunyddiau crai, eich bod yn cael eich darparu’n union yr hyn yr ydych yn gofyn amdano. Fodd bynnag, nid yw hyn bob amser yn wir. Mae’n ddoeth cynnal gwiriadau rheolaidd ar yr hyn sy’n dod i mewn i sicrhau eich bod yn cael yr union bwysau/cyfaint yr ydych yn ei ddisgwyl. Gall dosbarthu anghywir arwain at ddeunyddiau crai drutach, ond gall hefyd effeithio ar y broses derfynol o lunio’r cynnyrch. Yn ogystal, gall anghywirdebau hefyd arwain at sypiau a wrthodwyd a gwastraff bwyd.
- Gofynnwch i’ch gweithredwyr cynhyrchu. Pwy sy’n adnabod eich cynhyrchion orau? Eich staff cynhyrchu! Un o’r ffyrdd symlaf o nodi gwastraff neu, ardaloedd o wastraff posibl, yw gofyn i’ch gweithredwyr, sef y bobl sydd agosaf at y cynnyrch a’r broses. Grymuso eich gweithredwyr i godi pryderon ynghylch gwastraff yn ystod pob rhan o’r broses a’u hannog i gyflwyno unrhyw syniadau sydd ganddynt, i wella prosesau mewn ymgais i reoli a dileu gwastraff yn eu meysydd gwaith.
Gall ein harbenigwr rheoli gwastraff proses, Gavin Taylor, hefyd gefnogi gweithgynhyrchwyr bwyd a diod o Gymru, drwy eu helpu i nodi ffyrdd o ailddefnyddio/ailddosbarthu gwastraff prosesu na ellir ei ddileu’n hawdd mewn cynhyrchion eraill a/neu nodi ffyrdd o ailgylchu yn ôl i’r broses gynhyrchu. Gellir rhoi cynlluniau gweithredu cywirol ar waith i annog gwelliant parhaus mewn lleihau gwastraff, rheolaethau gwastraff ffatri, dylunio a datblygu prosesau.
Os ydych wedi gweld awgrymiadau Gavin yn ddefnyddiol ac os hoffech gael sgwrs anffurfiol am y cymorth a ariennir y gall ein Canolfan Diwydiant Bwyd ZERO2FIVE ei gynnig i gwmnïau bwyd a diod o Gymru, cysylltwch â Gavin Taylor, Technolegydd Gwastraff Proses drwy e-bost: gjtaylor@cardiffmet.ac.uk neu ffoniwch 07584 313292.
Gall cwmnïau cymwys gael cymorth gan Ganolfan Diwydiant Bwyd Zero2FIVE gyda lleihau gwastraff, effeithlonrwydd/gwella prosesau, datblygu cynnyrch newydd cynaliadwy a chydymffurfio â safonau bwyd cynaliadwy drwy Lywodraeth Cymru a Phrosiect HELIX a gefnogir gan yr UE.
